Σύνταξη κειμένου: Θοδωρής Λιζάρδος (Head of marketing, sales support & PDM στη 3K Investment Partners)
Από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, οι παγκόσμιες αγορές γνώρισαν αξιοσημείωτη πτώση και ακραίες διακυμάνσεις. Για παράδειγμα, ο χρηματιστηριακός δείκτης της Ιαπωνίας Nikkei απώλεσε σε 1 ημέρα σχεδόν το 12% της αξίας του και την επόμενη κατέγραψε άνοδο περίπου 10%! Δεν ήταν λίγες οι μετοχές παγκοσμίως γνωστών εταιρειών που κατέγραψαν διψήφιες απώλειες εντός μίας και μόνο μίας ημέρας.
Εύλογη, συνεπώς, η απορία∙ τί άλλαξε στην οικονομία, τί μπορεί να συνέβη στο ευρύτερο περιβάλλον και πυροδότησε αυτές τις ακραίες μεταβολές;
Να είναι η πρόσφατη δυσάρεστη είδηση για την εξέλιξη στην αγοράς εργασίας των ΗΠΑ και η ακολουθούμενη νομισματική πολιτική στα επιτόκια που ορίζουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες; Να είναι η όξυνση στις γεωπολιτικές εντάσεις και η σοβούσα εμπορική αντιπαράθεση Κίνας, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκών κρατών και άλλων διεθνών δυνάμεων; Να είναι οι υψηλές αποτιμήσεις των εταιρειών τεχνολογίας και οι υπέρμετρες προσδοκίες για την οικονομική επιτυχία της τεχνητής νοημοσύνης;
Ναι, είναι όλα αυτά μαζί και μάλιστα σε μία αλυσιδωτή και περιπεπλεγμένη μορφή.
Κι όμως, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις είναι σε εξέλιξη για αρκετό καιρό, οι υψηλές αποτιμήσεις των τεχνολογικών κολοσσών αποτελούν έναν καθόλου πρωτότυπο προβληματισμό, η οικονομική συγκυρία δεν ήταν ανέφελη, ούτε υπήρξε άγνοια ως προς το ύψος των επιτοκίων.
Πέραν όλων αυτών των παραγόντων και άλλων που ενδεχομένως αδυνατούμε να εντοπίσουμε και που λειτουργούν υποδορίως και απροσδιόριστα στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, στην ακραία συμπεριφορά των επενδυτών κατά τις πρόσφατες ημέρες συνέτειναν αποφασιστικά οι αθρόες ρευστοποιήσεις μετοχών από επενδυτές, που ακολουθούν τις λεγόμενες στρατηγικές arbitrage επιτοκίου (carry trades).
Αυτές οι στρατηγικές συνίστανται α) στο δανεισμό σε νόμισμα με χαμηλό επιτόκιο και β) στην επένδυση των δανείων σε μετοχές και λοιπά επενδυτικά προϊόντα άλλων αγορών σε νομίσματα με υψηλότερα επιτόκια. Επιπλέον, οι στρατηγικές carry trade, πολύ συχνά, κατέχουν θέσεις με αξία πολλαπλάσια του ονομαστικού κεφαλαίου που έχουν δανειστεί, δηλαδή ασκούν μόχλευση στο κεφάλαιό τους με σκοπό την αύξηση της τελικής απόδοσης.
Για αρκετό καιρό αυτή η στρατηγική ως προς το Ιαπωνικό Γιέν (Yen) ήταν αρκετά δημοφιλής. Επενδυτές (hedge funds και άλλου τύπου κεφάλαια) δανείζονταν σε Yen καταβάλλοντες μηδαμινό επιτόκιο και μάλιστα με την ισοτιμία του συγκεκριμένου νομίσματος να εξασθενεί. Τα δανεικά κεφάλαια, συχνότατα μοχλευμένα, επενδύονταν και συνεχίζουν να επενδύονται σε μετοχές και άλλους τίτλους με την προοπτική αύξησης της τιμής τους, λόγω της τάσης της αγοράς, της πληθώρας χρηματικής ρευστότητας και της αυτό-τροφοδοτούμενης προσδοκίας για όλο και υψηλότερα εταιρικά κέρδη.
Και όπως συνήθως συμβαίνει, όταν κοχλάζει η απληστία, επέρχεται η ώρα της κρίσης.
Η αύξηση του παρεμβατικού επιτοκίου στο 0,25% και η πρόθεση για πρόσθετες αυξήσεις από τη Bank of Japan (η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας) που οδήγησε σε άνοδο την ισοτιμία του Yen, σε συνδυασμό με την σχεδόν ταυτόχρονη ανακοίνωση μέτριων (σε σχέση με τα αναμενόμενα) αποτελεσμάτων ορισμένων τεχνολογικών εταιρειών των ΗΠΑ και την προσδοκία για επιθετικότερες μειώσεις επιτοκίων από τη Fed – λόγω φόβων για επερχόμενη ύφεση, αύξησαν το κόστος των δανείων των επενδυτών carry trade και μείωσαν την αξία του χαρτοφυλακίου των μετοχών τους. Το αποτέλεσμα ήταν η ραγδαία απαξίωση των στρατηγικών carry trade στο Yen και υπό το φόβο περαιτέρω κάμψης των τιμών και ακόμα μεγαλύτερης ανατίμησης του Yen πυροδότησαν κύματα ρευστοποιήσεων δημοφιλών μετοχών από τους επενδυτές του carry trade, προκειμένου να προστατεύσουν ή ακόμα και να διασώσουν τα χαρτοφυλάκιά τους.
Το κύμα καβάλησαν και άλλοι επενδυτές φοβούμενοι ακόμα μεγαλύτερη πτώση των τιμών ή και άλλοι που ευελπιστούν ότι θα αγοράσουν τις μετοχές τους σε χαμηλότερες τιμές μετά από λίγες ημέρες. Κι έτσι το ένα κύμα ρευστοποιήσεων, ακολούθησε το επόμενο για να καταγραφούν οι διακυμάνσεις που επισημάνθηκαν στην αρχή του παρόντος σημειώματος.
Για μία ακόμα φορά επιβεβαιώθηκε ότι, παρά τη πρόοδο του τεχνολογικού πολιτισμού, το ανθρώπινο είδος παραμένει αγελαίο και όχι πάντα ορθολογικό...
Συνοπτικά, η παραπάνω περιγραφή προσπαθεί να επεξηγήσει τις πρόσφατες μεγάλες κάμψεις στις αγορές και υπό το πρίσμα μιας «ιδιορρυθμίας» των αγορών κεφαλαίου, πέραν της αδιαμφισβήτητης επιδείνωσης στο μακροοικονομικό και γεωπολιτικό υπόβαθρο.
Διαβάστε το πλήρες κείμενο εδώ
