Συντάκτης Κειμένου: Θοδωρής Λιζάρδος, Head of Marketing, Sales Support &PDM, 3K Investment Partners
…και να που φτάσαμε μόλις λίγο πριν το 2022!
Τα τελευταία 2 χρόνια η πανδημία του Covid 19 έχει ανατρέψει τη συμβατική ροή των πραγμάτων, σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής. Στις σφαίρες της πολιτικής, των κοινωνικών σχέσεων, της οικονομίας, της τεχνολογίας, της ηθικής και των αντιλήψεων μέσα σε αυτά τα 2 χρόνια, άλλαξαν πολλά και έγιναν άλλα τόσα, που πριν την πανδημία φαίνονταν στον κοινό νου μακρινά και απίθανα. Αντιθέτως, δεν άλλαξαν ούτε η εγγενής αδυναμία των ανθρώπων να προβλέψουν το μέλλον και να υπερβούν τη φύση, μήτε η καταπληκτική ικανότητα του είδους μας να προσαρμόζεται άμεσα στις συνθήκες, να επινοεί, να εξελίσσεται.
Η ραγδαία εξάπλωση σε όλο τον πλανήτη ενός αόρατου σωματιδίου, του ιού Covid 19, επέβαλε μέσα σε μόλις 2 χρόνια μεγάλες ανατροπές, προκάλεσε φόβο, αλλά άνοιξε και νέους ορίζοντες. Δεν συνέβησαν μόνο η καραντίνα και η απομόνωση, το βραχυκύκλωμα του διεθνούς εμπορίου, η βαθιά οικονομική ύφεση και πάνω απ’ όλα η τραγική απώλεια αναρίθμητων ανθρώπινων ζωών. Διενεργήθηκε ένα άλμα στον ψηφιακό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, η οικονομική πολιτική ξεπέρασε θέσφατα 10ετιών, η βιοτεχνολογία ανέπτυξε σωτήρια εμβόλια σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, η κρατική πρόνοια επανήλθε στο προσκήνιο ως κρίσιμος παράγοντας κοινωνικής επιβίωσης και συνοχής, ενώ έγινε, παγκοσμίως πια, κοινή πεποίθηση και επιδίωξη η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η ίδια η πραγματικότητα μας αποκάλυψε ξανά πώς η εμμονή σε μοντέλα πρόβλεψης και αμετάκλητες απόψεις δεν είναι καθόλου σοφή στάση. Αντιθέτως, η διαρκής προσπάθεια κατανόησης των μεταβαλλόμενων συνθηκών και η υψηλή ετοιμότητα για προσαρμογές και ανατροπές είναι οι εκείνοι οι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν στο μέλλον.
Προφανώς, από αυτή την αναγκαιότητα δεν ξεφεύγει ούτε η οικονομική διάσταση των πραγμάτων. Γνωρίζουμε ότι η χρονιά που έρχεται θα φέρει αλλαγές στη νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών με τη μορφή της σταδιακής απόσυρσης χρηματικής ρευστότητας και ίσως της αύξησης επιτοκίων, βάσιμα εικάζουμε ότι οι επιπλοκές στο διεθνές εμπόριο και την εφοδιαστική αλυσίδα θα συνεχιστούν, τουλάχιστον, για λίγο καιρό ακόμα, ήδη αντιμετωπίζουμε αυξημένο κόστος ενέργειας και βιώνουμε την επανάκαμψη του πληθωρισμού. Παράλληλα, διαπιστώνουμε τη σταδιακή επαναφορά της οικονομικής δραστηριότητας σε επίπεδα προ τους ξεσπάσματος της πανδημίας και την ικανότητα της οικονομίας να παράγει πλούτο.
Καίριος καθοριστικός παράγοντας για τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στην οικονομία και στις αγορές είναι η πορεία των επιτοκίων κατά το 2022 ή ακριβέστερα οι προσδοκίες για την πορεία των επιτοκίων κατά την επόμενη χρονιά και μετά. Το κόστος της ενέργειας και ο ρυθμός μείωσης της χρηματικής ρευστότητας ή και οι αυξήσεις των παρεμβατικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες είναι θεμελιώδους σημασίας συνιστώσες για το επίπεδο του κόστους χρήματος και τον πληθωρισμό. Με τη σειρά τους το κόστος της ενέργειας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη ζήτηση για πρώτες ύλες, τη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, την αντικατάσταση της χρήσης υδρογονανθράκων από τις «πράσινες πηγές ενέργειας» και φυσικά από τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών καθοδηγούνται από το μέγεθος του πληθωρισμού, την ίδια την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και από την κρίση μεμονωμένων ανθρώπων. Ένας ακόμα προσδιοριστικός παράγοντας είναι και η πορεία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας, δηλαδή της Κίνας, η οποία και λόγω των προβλημάτων στην αγορά ακινήτων υποχωρεί σε χαμηλότερα επίπεδα ανάπτυξης.
Όλες αυτές οι αλληλοεπιδρώμενες παράμετροι μπορούν να διαμορφώσουν εντός του 2022 διαφορετικά σενάρια ως προς τις προσδοκίες για τα επιτόκια. Αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι μία απότομη και μεγάλη άνοδος των επιτοκίων (είτε λόγω πληθωρισμού, είτε λόγω άλλων γεγονότων) θα διαμορφώσει μία αρνητική συγκυρία για την οικονομία, πράγμα που τουλάχιστον σε πρώτη φάση θα οδηγήσει σε ισχυρή διόρθωση τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, όπως τα ομόλογα και τις μετοχές. Αντιθέτως, η επικράτηση μια ήπιας ανόδου των επιτοκίων φαίνεται ότι μπορεί να απορροφηθεί από την οικονομία χωρίς να προκαλέσει ευρύτερες αναταράξεις στις αγορές. Η δεύτερη εκδοχή στην παρούσα φάση εκλαμβάνεται ως η πιο πιθανή από τους συμμετέχοντες στις αγορές, αν και οι ανησυχίες για διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος.
Σε κάθε περίπτωση και εκδοχή η επενδυτική πολιτική επιβάλλεται να είναι ευέλικτη και με επαρκή διασπορά, έτσι ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στις μεταβολές του ευρύτερου περιβάλλοντος που τη διέπει. Υπό αυτό το πρίσμα ο μακροχρόνιος επενδυτικός ορίζοντας, η δυνατότητα επανατοποθετήσεων σε καθοδικές περιόδους των αγορών, η περιοδικότητα των κεφαλαιακών καταβολών, η αποφυγή σπασμωδικών αποφάσεων υπό το κράτος του πανικού ή του ενθουσιασμού και φυσικά η ύπαρξη ενός αντικειμενικού επενδυτικού στόχου συνιστούν την πιο αξιόπιστη επενδυτική προσέγγιση.
Οι προδιαγραφές αυτές σε συνδυασμό με την επίγνωση της αδυναμίας ασφαλούς πρόβλεψης και της διαρκούς δημιουργίας ευκαιριών στην οικονομία και τις αγορές, διαμορφώνουν τις διαχρονικές επενδυτικές αρχές.
Καλή χρονιά!
