Συντάκτης Κειμένου: ING
Picture created by Dooder - Freepik.com
Υψηλότερος κίνδυνος σημαίνει μικρότερη ανταμοιβή; Οι αντιλήψεις ως προς το χρηματοπιστωτικό κίνδυνο είναι αξιοσημείωτα στρεβλές.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να αναλάβουν κίνδυνο στις επενδύσεις τους και πολλοί έχουν την παράλογη αντίληψη ότι όσο περισσότερο ρισκάρεις, τόσο χαμηλότερες θα είναι οι αποδόσεις. Αυτά τα ευρήματα της μελέτης μας σχετικά με τις στάσεις έναντι των επενδύσεων σε 15 χώρες, υποδηλώνουν σημαντικές αδυναμίες στον οικονομικό σχεδιασμό.
Η αντίληψη των ανθρώπων για τον οικονομικό κίνδυνο ποικίλλει αισθητά, τόσο μεταξύ ατόμων εντός μιας χώρας, όσο και μεταξύ ατόμων διαφορετικών χωρών. Αυτές οι προτιμήσεις κινδύνου διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην κατανόηση της οικονομικής συμπεριφοράς και της λήψης αποφάσεων των νοικοκυριών. Σε ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο VOX CEPR Policy Portal, παρατηρήσαμε μεγάλες αποκλίσεις όσον αφορά τη στάση απέναντι στο κίνδυνο, τόσο εντός της ίδιας χώρας όσο και μεταξύ διαφορετικών χωρών, τη σημασία των συμπεριφοριστικών παραγόντων στην επεξήγηση των διαφορών αυτών αλλά και τα ερωτήματα που θέτουν στην συμβατική επενδυτική θεωρία και στις χρηματοοικονομικές συμβουλές.
Αποφυγή Κινδύνου
Ότι οι άνθρωποι γενικά προτιμούν να αποφεύγουν τους κινδύνους όταν πρόκειται για χρήματα δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Ωστόσο, η ένταση του συναισθήματος της αποφυγής μάλλον είναι πολύ υψηλότερη από αυτή που αντιλαμβάνονται πολλοί.
Βάσει έρευνας, που διεξήχθη από την ING το 2016 μεταξύ 15.000 περίπου ανθρώπων σε 15 χώρες, στις 11 από τις 15 χώρες που μελετήθηκαν, η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού προτιμά να μην αναλαμβάνει οικονομικούς κινδύνους.
Αυτή η αποστροφή του κινδύνου είναι ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά που εξηγεί γιατί τα νοικοκυριά δεν κατέχουν ή έχουν πολύ χαμηλές επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία υψηλότερου κινδύνου όπως μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια. Οι άνθρωποι προτιμούν να διατηρούν τα μετρητά τους σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς, αν έχουν την δυνατότητα να το κάνουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην περίπτωση των κατοίκων της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Δημοκρατίας της Τσεχίας και της Ρουμανίας. Μια πιο ομοιόμορφη κατανομή μεταξύ της αποφυγής κινδύνων και της ανάληψης κινδύνου παρατηρείται στις απαντήσεις των ανθρώπων από τις ΗΠΑ, την Τουρκία, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ενώ οι άνθρωποι σε αυτές τις χώρες εξακολουθούν να αποφεύγουν τον κίνδυνο σε γενικές γραμμές, υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που ρισκάρουν.
Κίνδυνος και Ανταμοιβή
Ακόμα πιο συναρπαστικό στοιχείο είναι η μεγάλη απόκλιση στις αξιολογήσεις ανάμεσα στον χρηματοπιστωτικό κίνδυνο και την οικονομική ανταμοιβή μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών χωρών. Οι κάτοικοι της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Γερμανίας πιστεύουν ότι οι επενδύσεις σε μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και ομόλογα είναι πολύ πιο επικίνδυνες από ό, τι, για παράδειγμα, οι άνθρωποι στις ΗΠΑ, την Τουρκία, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ταυτόχρονα όμως αναμένουν ότι οι αποδόσεις αυτών των περιουσιακών στοιχείων θα είναι πολύ χαμηλές. Αυτό συμβαδίζει με το γεγονός ότι οι χώρες αυτές έχουν τα πρωτεία στην αποφυγή του κινδύνου, ωστόσο αμφισβητεί μία από τις θεμελιώδεις αρχές της επένδυσης. Ένα από τα πρώτα πράγματα που λένε στους ανθρώπους όταν επενδύουν είναι ότι οι υψηλότερες οικονομικές αποδόσεις απαιτούν την ανάληψη μεγαλύτερου κινδύνου. Αυτό δεν φαίνεται να αναγνωρίζεται από ορισμένους. Πολλοί άνθρωποι που ζουν, για παράδειγμα, στη Γερμανία, την Αυστρία και την Πολωνία φαίνεται να έχουν την παράδοξη αντίθετη πεποίθηση ότι όσο πιο επικίνδυνη είναι η επένδυση, τόσο μικρότερη είναι και η αναμενόμενη ανταμοιβή.
Οι συμπεριφοριστικοί παράγοντες έχουν σημασία
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης καταδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που έχουν μεγαλύτερη ανοχή στον κίνδυνο είναι πιο πιθανό να κατέχουν όντως μετοχές, ομόλογα ή αμοιβαία κεφάλαια. Ωστόσο, η ανάλυσή μας δείχνει ότι αυτή η ένδειξη για την αποδοχή του κινδύνου είναι δέκα φορές ισχυρότερη για να εξηγηθεί εάν ένα άτομο θα διέθετε περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου από ό,τι άλλοι αντικειμενικοί παράγοντες, όπως η απόδοση της αγοράς και η μεταβλητότητα αυτών των στοιχείων ενεργητικού κατά τη διάρκεια των τελευταίων, πέντε ή δέκα ετών. Αυτό υποδηλώνει ότι οι πολιτισμικές παράμετροι και προσωπικές στάσεις μπορεί να είναι πολύ πιο σημαντικές από ό,τι οι μακροοικονομικοί παράγοντες και οι συντελεστές απόδοσης, στην εξήγηση της οικονομικής συμπεριφοράς των ανθρώπων.
Για να είναι πιο συναφής με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ο χρηματοπιστωτικός κλάδος πρέπει να υιοθετήσει μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση για την κατανόηση των πραγματικών προφίλ κινδύνου των νοικοκυριών. Η αποφυγή κινδύνων από τα νοικοκυριά δεν είναι αναγκαστικά καλό πράγμα. Η λήψη πολύ μικρού κινδύνου μπορεί να σημαίνει ότι η εκπλήρωση στόχων ζωής, όπως η ασφαλής συνταξιοδότηση ή η δυνατότητα πληρωμής μέρους των διδάκτρων των παιδιών, μπορεί να μην είναι δυνατή. Η κατανόηση των λόγων αποφυγής κινδύνου και ως αποτέλεσμα των προσωπικών προτιμήσεων των ανθρώπων μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή αυτών των καταστάσεων. Επιπλέον, αυτοί οι λόγοι είναι πιθανόν να διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Σίγουρα δεν συνιστάται μια προσέγγιση ομογενοποίησης των οικονομικών συμβουλών.
