Συντάκτης Κειμένου: NN Investment Partners
Οι επενδυτές αντέδρασαν έντονα στην επιβολή υψηλότερων δασμών εκ μέρους των ΗΠΑ στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα. Ο πρόεδρος Trump άμβλυνε κάπως τη ρητορική του – ο Καναδάς και το Μεξικό εξαιρέθηκαν από τους αυξημένους δασμούς –αλλά η στάση του υπέρ του προστατευτισμού έχει πυροδοτήσει τις ανησυχίες για μέτρα «οφθαλμός αντί οφθαλμού» από την Ε.Ε. και την Κίνα. Ο προστατευτισμός από τις ΗΠΑ ενδέχεται να αποτελέσει παράγοντα αναστροφής της τάσης για τις μετοχικές αγορές. Επιπλέον, η οριακή αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας σε παγκόσμια κλίμακα ελαττώνεται και τα οικονομικά στοιχεία που δημοσιεύονται ολοένα και περισσότερο δυσκολεύονται να υπερβούν τις εξαιρετικά αισιόδοξες προσδοκίες. Ακόμα, οι επενδυτές πρέπει να λάβουν υπόψη ότι η εύρωστη παγκόσμια οικονομία δεν ασκεί πλέον τόσο ισχυρή θετική επίδραση στις αγορές. Αν και δεν αναμένουμε μια μεγάλη διόρθωση (άνω του 10%), η τρέχουσα συγκυρία επιβάλλει μία πιο επιφυλακτική στάση.
Η μεταβλητότητα στις αγορές κινείται ανοδικά
Η μεταβλητότητα της αγοράς σαφέστατα κινείται ανοδικά, με ένα πρόεδρο των ΗΠΑ να υποδαυλίζει το ενδεχόμενο εμπορικού πολέμου και με την οριακή αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας σε παγκόσμια κλίμακα να ελαττώνεται, έχοντα φθάσει στο υψηλότερο σημείο 2 ετών. Η αυξημένη μεταβλητότητα είναι ορατή όχι μόνο στο διπλασιασμό του δείκτη VIX, αλλά και στην πραγματοποιηθείσα μεταβλητότητα. Από τις αρχές Φεβρουαρίου, το πλήθος των ημερών που ο δείκτης MSCI World κινήθηκε άνω του 1% (σε όρους εθνικών νομισμάτων) έχει ήδη ξεπεράσει τον αντίστοιχο αριθμό ολόκληρου του 2017.
Είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε σε ποιο βαθμό θα κλιμακώσει ο Donald Trump τη ρητορεία του για τον εμπορικό πόλεμο. Η παραίτηση του κ. Gary Cohn, κορυφαίου οικονομικού συμβούλου του Trump, ευρέως εκλαμβάνεται ως κακή ένδειξη. Ένας ανοιχτός εμπορικός πόλεμος δεν θα είχε νικητές και σαφέστατα θα αποτελούσε αρνητική εξέλιξη για τις μετοχές. Αναρίθμητες εταιρείες των ΗΠΑ ευημερούν από την παγκοσμιοποίηση: περισσότερο από το 40% των εσόδων των εταιρειών που απαρτίζουν το δείκτη S&P 500 προέρχονται από χώρες εκτός ΗΠΑ, ενώ οι υπόλοιπες αγορές είναι ακόμα πιο ευάλωτες.
Εκτός των πολιτικών διαγκωνισμών, έχει ανακύψει το ερώτημα κατά πόσο υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια βελτίωσης των οικονομικών δεδομένων, ικανά να ωθήσουν μια πρόσθετη άνοδο στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων υψηλού κινδύνου. Τα μακροοικονομικά στοιχεία, τα εταιρικά κέρδη, οι πολιτικές εξελίξεις, η ψυχολογία των επενδυτών και οι κεφαλαιακές ροές είχαν ευθυγραμμισθεί κατά τους προηγούμενους 12 μήνες. Το γεγονός ότι αυτοί οι παράγοντες κινούνταν προς την επιθυμητή κατεύθυνση ώθησαν τις αγορές σε ανοδική πορεία, αλλά ίσως αυτή η κατάσταση έχει αρχίσει να μεταβάλλεται. Αν και όχι στο βαθμό που ουσιαστικά θα υπονομεύσει την οικονομική ανάκαμψη σε παγκόσμια κλίμακα, μπορεί να μεταβάλλει τη σχέση ρίσκου – απόδοσης για τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου.
Η οριακή αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας ελαττώθηκε.
Ενδέχεται αυτό το μήνα να έχουμε ήδη περάσει το καλύτερο σημείο των μετοχών. Ο δείκτης οικονομικής συγκυρίας σε παγκόσμιο επίπεδο εξασθένησε περαιτέρω και η οριακή αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας ελαττώθηκε, κυρίως στην Ευρωζώνη και στις αναδυόμενες αγορές. Τα οικονομικά στοιχεία που ανακοινώνονται στην Ευρωζώνη δυσκολεύονται να υπερβούν τις εξαιρετικά αισιόδοξες προσδοκίες, ενώ οι αναλυτές σταμάτησαν να αναβαθμίζουν τις εκτιμήσεις τους για τους μελλοντικούς ρυθμούς αύξησης της εταιρικής κερδοφορίας στις περισσότερες οικονομικές ζώνες.
Επιπλέον, αρκετές ευνοϊκές συνθήκες ασκούν φθίνουσα θετική επίδραση στις μετοχές. Η δημοσιονομική πολιτική στις ΗΠΑ, η εμπορική και η νομισματική πολιτική καθίστανται λιγότερο ευνοϊκές. Την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ έκανε ένα βήμα πιο κοντά προς τη λήξη του προγράμματος αγορών ομολόγων, ανακοινώνοντας ότι δεν είναι εξαναγκασμένη να αυξήσει τα διαθέσιμα ποσά σε περίπτωση που η οικονομία εξασθενήσει.
Δεν οδεύουμε προς μίας πτωτική αγορά (bear market)
Σε καμία περίπτωση δεν οδεύουμε προς μίας πτωτική αγορά (bear market), ενώ μια μεγάλη διόρθωση άνω του 10% δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή. Για να προκύψει μια πτωτική αγορά, το ενδεχόμενο ύφεσης θα πρέπει να συγκεντρώσει μεγαλύτερες πιθανότητες, κάτι που δεν αναμένουμε κατά τους επόμενους 12 – 18 μήνες. Η εμφάνιση μιας σημαντικής διόρθωσης θα προϋπέθετε μια προγενέστερη αύξηση του ενθουσιασμού των επενδυτών. Αυτό συνιστά μια σημαντική διαφορά με την κατάσταση που υπήρχε νωρίτερα εντός του τρέχοντος έτους και που χαρακτηριζόταν από μεγάλη αισιοδοξία και αυξημένες τοποθετήσεις σε περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου και που οδήγησε στις τεχνικής φύσεως εκτεταμένες ρευστοποιήσεις τίτλων στις αρχές του Φεβρουαρίου.
Συγκεράζοντας αυτές τις διαπιστώσεις αποφασίσαμε να μειώσουμε τις θέσεις μας στις μετοχές από μέτρια σε ελαφρώς αυξημένες. Οι αυξημένες θέσεις τεκμηριώνονται από τα υψηλά επίπεδα της ανάπτυξης και των εταιρικών κερδών, καθώς και από την απουσία υπερβολικής αισιοδοξίας εκ μέρους των επενδυτών. Στον αντίποδα, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι επενδυτές τηρούν σημαντικά μειωμένες θέσεις στα κρατικά ομόλογα. Αυτό σε συνδυασμό με τη μεταστροφή του δείκτη οικονομικής συγκυρίας μας ώθησε να επαναφέρουμε τις θέσεις μας σε κρατικά ομόλογα σε ελαφρώς από μετρίως μειωμένες.
Αναδυόμενες αγορές: η επεκτατική πολιτική στην Κίνα
Η επιθετική στάση του προέδρου τω ΗΠΑ ήδη προκάλεσε τις αντιδράσεις από την Ε.Ε. Η Κίνα κατέστησε σαφές ότι δεν επιθυμεί τον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, αλλά δεν θα επιτρέψει να πληγεί η οικονομία της από τα μέτρα προστατευτισμού των ΗΠΑ.
Την περασμένη εβδομάδα στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου η κυβέρνηση επιβεβαίωσε την προσήλωσή της στη μείωση των κινδύνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στην ποιοτική βελτίωση της ανάπτυξης και διατήρησε αμετάβλητο το στόχο της για την αύξηση του ΑΕΠ.
Είναι δύσκολο να αντιληφθούμε με ποιο τρόπο οι Αρχές στην Κίνα θα επιτύχουν το φιλόδοξο στόχο ανάπτυξης 6,5% και παράλληλα θα μειώσουν τους κινδύνους που απορρέουν από το χρηματοπιστωτικό της σύστημα. Η επίβλεψη και οι κανονιστικές διατάξεις που αφορούν τις τράπεζες και τις τοπικές κυβερνήσεις έχουν γίνει πιο αυστηρές. Επιπλέον η κεντρική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στοχεύει σε μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα το επόμενο έτος, από το 3% στο 2,6% επί του ΑΕΠ. Ωστόσο είναι απίθανο τα φιλόδοξα σχέδια υποδομών, η μάχη κατά της ανισότητας και οι προσπάθειες για μείωση του περιβαλλοντικού κόστους της ανάπτυξης να θυσιασθούν κατά τη σύσφιξη της οικονομικής πολιτικής. Άλλωστε αποτελούν τις κύριες προτεραιότητες της συγκεκριμένης κυβέρνησης.
Η εικόνα της κινέζικης οικονομίας παραμένει καλή
Υποθέτουμε ότι η Κίνα θα πράξει ό,τι είναι δυνατό προκειμένου να κρατήσει την οικονομική ανάπτυξη κοντά στο στόχο και έχουμε ήδη σαφείς ενδείξεις ως προς αυτό. Η επιδείνωση της αγοράς κατοικίας, η συνεχής κάμψη της πιστωτικής επέκτασης και η εξασθένιση σε κάποια στοιχεία που αφορούν το διεθνές εμπόριο, πιθανώς ώθησαν τις κινέζικες αρχές να ανακοινώσουν τρία μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης:
Η κυβέρνηση θα εφαρμόσει μειώσεις στη φορολογία φυσικών και νομικών προσώπων αξίας ίσης με το 1% του ΑΕΠ
Κάποιες ρυθμίσεις για τις προβλέψεις μη εξυπηρετούμενων δανείων θα χαλαρώσουν, πράγμα που θα δώσει μεγαλύτερα περιθώρια για παροχή πιστώσεων στις εμπορικές τράπεζες
Τα τιμολόγια που αφορούν το κόστος της ενέργειας για εμπορικές και βιομηχανικές δραστηριότητες θα μειωθούν κατά 10%
Συνολικά η εικόνα της κινέζικης οικονομίας παραμένει καλή, με μικρό το ενδεχόμενο μίας σημαντικής επιβράδυνσης της ανάπτυξης κατά το προσεχές διάστημα και τους κινδύνους από το χρηματοπιστωτικό σύστημα να μειώνονται. Καίριας σημασίας παράμετρος είναι η πορεία του παγκοσμίου εμπορίου. Αν η αύξηση των εξαγωγών της Κίνας υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένεται, οι αρχές στο Πεκίνο θα πρέπει να αναζητήσουν νέους τρόπους να κάνουν πιο επεκτατική την οικονομική πολιτική χωρίς να επιτρέψουν την εκ νέου υπονόμευση της ποιότητας της.
